T. Matkovskaya, A. Twardecki, S. Tokhtas'ev, A. Bekhter, Bosporan Funerary Stelae, 2nd century BC - 3rd century AD, Mistetsvo / National Museum in Warsaw, 2009
Publikacja katalogu stel z Muzeum Kerczeńskiego jest owocem wieloletniej współpracy między Muzeum Narodowym w Warszawie, Federalnym Kerczeńskim Muzeum Historyczno-Kulturalnym oraz Fundacją „Demetra”. Program ten. kierowany od początku przez Alfreda Twardeckiego, obejmuje działalność naukową, konserwatorską, wydawniczą, wystawienniczą a od tego roku także archeologiczną. Dzięki udziałowi w nim Muzeum Narodowe w Warszawie wniosło nie tylko wkład w ochronę wspólnego europejskiego dziedzictwa jakim są pozostałości po starożytnych greckich kolonistach u północnych wybrzeży Morza Czarnego ale także przyczyniło się do pogłębienia współpracy kulturalnej między Polską a Ukrainą i umocniło swój prestiż na arenie międzynarodowej.
Prezentowana publikacja to pierwszy tom wydawany wspólnie (i wspólnie finansowany) przez MNW i ukraińskie instytucje kulturalne. Dzięki równoległemu wydaniu w językach rosyjskim i angielskim umożliwi zapoznanie się ze wspaniałymi zbiorami antycznych stel nagrobnych zarówno uczonym rosyjsko- jak i angielskojęzycznym. Mam nadzieję, że przyczyni się to do wzmożenia wymiany myśli wszystkich badaczy zajmujących się tą problematyką. Nie mam także wątpliwości, że jako pierwsza od niemal 100 lat tak kompleksowa, angielskojęzyczna publikacja tej kategorii zabytków z Kerczu, bardzo ułatwi włączenie do powszechnego obiegu naukowego tej wspaniałej kolekcji i z pomocą Muzeum Narodowego w Warszawie przyczyni się do rozwoju kulturowego dialogu między wschodnią i zachodnią częścią kontynentu.
Nie jest to ostatnia wspólna publikacja polsko-ukraińska z udziałem Muzeum Narodowego Warszawie. W najbliższym czasie planujemy wydanie tomu poświęconego kolekcji czarek megaryjskich z kolekcji Muzeum Kerczeńskiego, a zapoczątkowana działalność Polskiej Misji Archeologicznej „Tyritake” MNW umożliwi publikacje w przyszłości.
Na zakończenie chciałbym podziękować naszym partnerom po stronie ukraińskiej: pani Natalii Gałczenko, dyrektor Muzeum Kerczeńskiego oraz prof. Wiktorowi Zińko, dyrektorowi Fundacji „Demetra” a także wszystkim tym, którzy brali udział w wieloletnich badaniach zwieńczonym niniejszą publikacją. To dzięki ich współpracy, przyjaźni i poświęceniu możliwe było wspólne wydanie tego tomu.
Andrzej Maciejewski
Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie